Ở một ngôi làng nhỏ ven sông Hồng, cuộc sống của chị Lan thay đổi mãi mãi khi chồng chị, anh Hùng, qua đời vì tai nạn lao động. Anh mất đột ngột, để lại chị với ba đứa em chồng còn nhỏ: thằng Út 5 tuổi, thằng Hai 8 tuổi và thằng Ba 12 tuổi. Chị Lan lúc ấy mới 25, xinh đẹp, giỏi giang, làm thợ may ở xưởng làng. Nhà chồng chị nghèo, cha mẹ mất sớm, chỉ còn bốn chị em nương tựa nhau. Ngày đưa tang, cả làng xì xầm: “Con Lan nó trẻ thế, chồng chết rồi, cứ tái giá đi, ôm ba đứa em chồng làm gì cho khổ?”
Nhưng chị Lan lắc đầu. “Em chồng cũng như con ruột. Anh Hùng mất rồi, chị phải thay anh nuôi chúng nên người.” Chị quyết định ở vậy, bán hết vàng cưới, vay mượn họ hàng để lo cho ba đứa. Mâu thuẫn gia đình bắt đầu từ đây. Bà con nhà chồng phản đối kịch liệt. Chú thím chồng bảo: “Mày ngu quá Lan ơi! Nuôi ba thằng con trai, mai mốt chúng lớn, chúng bỏ mày mà đi. Tái giá với ai giàu có, sống sung sướng đi!” Chị Lan cãi: “Các chú thím không nuôi thì thôi, để cháu lo.” Họ giận, cắt đứt quan hệ, đồn khắp làng rằng chị “ngu dại”, “ôm của nợ”. Cả làng chửi rủa sau lưng: “Đồ ngu! Nuôi em chồng làm gì, chúng lớn lên lấy vợ, quên sạch ơn nghĩa.” Có kẻ ác miệng hơn: “Chắc nó ve vãn ba thằng để giữ của cải nhà chồng.”
Mâu thuẫn càng gay gắt khi ba đứa em chồng ban đầu không hiểu. Thằng Ba, lớn nhất, hay cãi: “Chị dâu ơi, sao chị không đi lấy chồng? Em không muốn chị khổ vì tụi em.” Thằng Hai thì lầm lì, hay trốn học đánh bài với đám bạn xấu. Thằng Út khóc nhè đòi mẹ, đòi cha. Chị Lan khóc thầm đêm đêm, nhưng ban ngày chị cười: “Các em là gia đình của chị. Chị nuôi các em học hành, thành tài, để anh Hùng dưới suối vàng mỉm cười.” Chị làm việc quần quật: may vá ban ngày, tối về dạy các em học. Bữa ăn chỉ rau cháo, quần áo vá chằng vá đụp. Làng xóm dè bỉu, trẻ con trêu ba anh em: “Mày mồ côi, sống nhờ chị dâu ngu ngốc!” Có lần, thằng Ba đánh nhau với lũ trẻ, về nhà khóc: “Em ghét chị! Sao chị không bỏ tụi em đi?” Chị Lan ôm nó: “Chị yêu các em như con. Đừng nghe lời thiên hạ.”
Thời gian trôi, mâu thuẫn nội bộ gia đình dần tan. Chị Lan dạy các em bằng tình yêu thương. Thằng Ba học giỏi, đỗ đại học kỹ thuật. Thằng Hai mê kinh doanh, chị vay tiền cho nó học nghề. Thằng Út theo y khoa. Nhưng cuộc sống vẫn khó. Chị từ chối hết lời cầu hôn, dành hết cho các em. Họ hàng chồng vẫn chửi: “Ngu hết thuốc chữa! Mai mốt chúng thành đạt, chúng quên mày.” Chị cười buồn: “Chị không cần báo đáp, chỉ cần các em nên người.”
20 năm sau, làng xôn xao. Trước ngôi nhà tranh vách đất cũ kỹ của chị Lan, ba chiếc siêu xe bóng loáng đậu hàng ngang: Lamborghini, Ferrari và Porsche. Dân làng đổ xô xem, miệng há hốc. Ba người đàn ông trung niên, ăn mặc lịch sự, bước xuống xe, quỳ trước cửa nhà. Đó là ba anh em chồng: anh Ba giờ là kỹ sư dầu khí ở nước ngoài, anh Hai chủ doanh nghiệp lớn, anh Út bác sĩ danh tiếng. Họ ôm chị Lan khóc: “Chị ơi, chúng con về rồi. Cảm ơn chị đã hy sinh.” Chị Lan già nua, tóc bạc, cười qua nước mắt: “Các con về là chị vui rồi.”
Cả làng chết lặng. Những kẻ từng chửi chị “ngu” giờ cúi đầu xấu hổ. Chú thím chồng chạy đến, giả vờ mừng: “Lan ơi, may mà cháu nuôi chúng!” Nhưng ba anh em lạnh lùng: “Các chú thím bỏ rơi chúng cháu, giờ đừng nhận vơ. Chị dâu mới là mẹ chúng cháu.” Họ công bố: đã xây nhà mới cho chị, lập quỹ dưỡng già, và tặng chị chuyến du lịch thế giới. Nhưng cái kết bất ngờ hơn: hóa ra, ba anh em đã âm thầm gửi tiền cho chị suốt 10 năm qua, nhưng chị giấu, dùng hết để giúp đỡ trẻ mồ côi làng. “Chị không cần giàu sang, chỉ cần gia đình,” chị nói.
Câu chuyện lan truyền trên mạng, hàng nghìn lượt chia sẻ. Dân mạng bình luận: “Chị dâu tuyệt vời! Mâu thuẫn gia đình tan biến nhờ tình yêu thương.” Làng quê ấy từ nay thay đổi, không ai dám chửi “ngu” nữa. Chị Lan mỉm cười, nhìn ba “đứa con” – minh chứng cho sự hy sinh vĩ đại.
